Friday, May 14, 2010






SANA: Asasi yenye mwarobaini wa kutokomeza uharibifu wa mazingira






















· Badala ya kukata miti, yawafundisha wananchi kutengeneza mkaa wa mabua




Na Daniel Mbega

SUALA la kuhifadhi mazingira limekuwa moja ya ajenda zinazopewa kipaumbele katika mikutano na makongamano mengi kote ulimwenguni kwa sasa kutokana na ukweli kwamba mazingira yanaharibiwa kila siku na binadamu hao hao wanaoyahitaji kwa ustawi wa maisha yao.
Uharibifu wa mazingira umezikumba nchi nyingi duniani, lakini umekuwa na athari kubwa sana hasa kwa nchi za dunia ya tatu au zinazoendelea, Tanzania ikiwa miongoni mwazo.

Inaelezwa kwamba tabaka la anga, maarufu kama Ozone Layer, limeharibika vibaya kutokana na kemikali nyingi zinazozalishwa katika nchi zilizoendelea na zenye viwanda vingi, kiasi kwamba kwa miaka ya karibuni hata hali ya hewa imebadilika ambapo mvua hazinyeshi kwa kiwango kinachotakiwa na joto limezidi sana duniani.

Lakini, pamoja na viwanda hivyo kuharibu mazingira, pia ukataji wa miti umekuwa chanzo kikubwa cha nchi nyingi kugeuka jangwa huku vyanzo vya maji navyo vikiathirika kwa kiwango kikubwa, kwani hata baadhi ya chemchem zilizokuwepo tangu zama zimeshakauka.

Milima mingi nayo imebaki na vipara vya hapa na pale huku misitu, hasa ile ya asili, ikiondolewa kwenye uso wa dunia kutokana na kukatwa miti kunakofanywa na binadamu.

Aidha, ukataji huo wa miti na uharibifu wa mazingira kwa ujumla – ya nchi kavu na hata majini – umesababisha viumbe hai wengi wakiwemo samaki, ndege na wanyama wa porini kutoweka katika ramani ya ulimwengu.

Tanzania imejaaliwa kuwa na rasilimali nyingi za asili – ardhi yenye rutuba, misitu na wanyama – lakini ukizunguka kwa sasa unaweza kushangaa kuona maeneo yale yaliyokuwa na misitu takriban miaka 10 iliyopita yamegeuka kuwa nusu jangwa kutokana na kutokuwepo na hata mti mmoja wa asili, achilia mbali miti ya kupandwa.

Hii inatokana na ukweli kwamba, binadamu ameyaharibu mazingira mengi yanayomzunguka na kama juhudi za makusudi hazitafanyika, Tanzania itakuwa jangwa katika miaka michache ijayo.

Sababu kubwa zinazochangia ukataji wa miti ni za kiuchumi na kijamii. Ukizunguka katika sehemu kubwa ya kaskazini mwa Wilaya ya Kongwa mkoani Dodoma, na kusini mwa Wilaya ya Kiteto mkoani Manyara, utakuta eneo kubwa la misitu limefyekwa kwa sababu za kiuchumi. Wanaofanya hivyo, wengi wanataka maeneo ya kilimo.

Ukiacha shughuli hizo za kilimo, sehemu nyingine miti inakatwa kwa ajili ya matumizi ya kijamii, hususan nishati ya kuni na mkaa. Ni shughuli za kijamii, lakini zinazoambatana na kiuchumi, kwani kuni na mkaa huo unauzwa na wahusika ili kujipatia fedha za kuendesha maisha yao.

Lakini je, hivi hakuna njia mbadala ya kujipatia fedha kuliko kukata miti hii ambayo ni chanzo kikubwa cha mvua? Hili ndilo swali linalojibiwa na Angela Damas, Miss Tanzania wa mwaka 2002, ambaye kwa sasa ni Meneja Miradi wa taasisi isiyo ya kiserikali ya Saving Africa’s Nature (SANA).

Angela anasema inawezekana kabisa kupata njia nyingine mbadala ya kuwawezesha Watanzania kupata nishati na kipato pia, ndiyo maana wao SANA wameamua kuja na mradi wa Mkaa kwa Njia Endelevu (Sustainable Charcoal Project) ambao siyo tu unajali, kutunza na kuyaendeleza mazingira, lakini pia unawawezesha wananchi wenyewe kuyapenda na kuyahifadhi zaidi kwa manufaa yao wenyewe na vizazi vijavyo.

“Mradi huu hauhitaji kukata mti hata mmoja, zaidi tunahimiza upandaji wa miti na pia kuitunza ile iliyopo kwa faida yao na vizazi vijavyo,” anasema Angela ambaye taasi yake imesajiliwa rasmi Novemba 2008.

Anasema kwa kupitia progamu hiyo, wanahimiza wananchi kutotumia miti kupata nishati ya mkaa, badala yake wanatumia taka shamba – mabua na taka nyingine laini – ambazo huzichoma kwenye kinu maalum na kisha kusindika majivu yake ambayo matokeo yake yanatoa mkaa ulio bora kuliko hata ule unaotokana na kuchoma miti.


“Mabua yanakusanywa na kushindiliwa kwenye mapipa ya kawaida yaliyo wazi, halafu mapipa haya yanaingizwa kwenye pipa maalum ambapo yanachomwa. Baada ya hapo majivu yanayopatikana yanachanganywa na kusindikwa kwa kutumia kinu kidogo kutoa mabonge ya mkaa tayari kwa matumizi,” anasema Angela.

Angela anasema kwamba, tayari teknolojia hii mpya wameianzisha katika kijiji cha Mkange wilayani Bagamoyo, Pwani ambacho kwa kiasi kikubwa kimeathirika kutokana na ukataji miti kwa nia ya kuchoma mkaa.

“Kijiji cha Mkange biashara yake kubwa ni mkaa, hivyo kimeathirika mno kutokana na misitu mingi kukatwa kwa lengo la uchomaji wa mkaa. Awali tulipoingia na wazo hili ilionekana kama elimu ngeni na wengi waliipuuza, lakini kwa sasa tunashukuru kwamba tumeshaokoa miti mingi na tayari wananchi wanaichangamkia teknolojia hii kwa kuchoma mkaa huu.

“Wanajipatia pesa, lakini pia inawasaidia kusafisha mashamba yao kwa njia ya faida. Kama zamani walikuwa wakikusanya taka za shamba na kuzichoma moto ovyo, leo hii hawataki mtu mwingine aingie mashambani mwao kukusanya mabua, wanayakusanya wenyewe na kuyachoma kisha kutengeneza mkaa ambao wanauza na kujipatia kipato,” anasema kwa tabasamu.

Aidha, anasema taasisi yao ambayo siyo ya kibiashara, inakabiliwa na changamoto kubwa ya ukosefu wa fedha ili kuifikisha elimu hiyo katika sehemu kubwa ya Tanzania, kwani zaidi wanategemea wahisani ili kufanikisha azma hiyo.

“Kwa kupeleka elimu katika eneo moja tunahitaji Dola za Marekani 650 ambazo tunazitumia kwa ajili ya kununulia kitu maalum cha kusindika mkaa pamoja na gharama za mafunzo. Elimu hii tunayo na tunataka imfikie kila mwananchi kwa lengo la kumsaidia kupata fedha na kuokoa mazingira yasiharibiwe huku tukiwahimiza wapande miti kwa wingi,” anaongeza.

Wazo hili lilitoka wapi? Angela anasema wazo la kuanzisha miradi kama hiyo lilitoka kwa Costas Coucolis, Mkurugenzi Mkuu wa Saadani Lodge ambaye aliona teknolojia hiyo katika nchi nyingi zilizoendelea.

Awali walianza kutoa misaada tu kwa jamii, lakini baadaye wakaamua kujisajili rasmi ili watambulike hata kimataifa kwa lengo la kuhimiza utunzaji wa mazingira. Mkurugenzi wake ni Marianna Balampama, ambaye anaonekana kuwa mwenye uchungu na jinsi mazingira yanavyoharibiwa ulimwenguni.

Malengo yao makubwa ni kuhimiza na kuendesha programu zinazoweza kuwa njia mbadala ya nishati kwa jamii, kuendesha shughuli za uzalishaji mali zinazoweza kuwafaa wanajamii katika sekta za elimu, afya na maendeleo kwa ujumla, kuimarisha uelewa wa jamii kwa kuyatambua mazingira yao na viumbe vilivyomo, kuwajengea uwezo wanajamii kukabiliana na kupambana na umaskini kwa kuzingatia miongozo ya Mpango wa Kukuza Uchumi na Kutokomeza Umaskini (Mkukuta) na mipango na sera zingine.

Kwa sasa SANA inaendesha programu zake katika vijiji kadhaa; Saadani, Mkange, Kijiji cha Maasai huko Miono, na Gongo – Matipwili, vyote vikiwa katika wilayani ya Bagamoyo mkoani Pwani, lakini malengo yake makubwa yakiwa kusambaza teknolojia na elimu ya uanzishaji wa miradi mbalimbali nchini kote.

“Ni taasisi ya kujitolea, hivyo kila mmoja wetu anajitahidi kutimiza wajibu wake katika miradi ambayo tayari tunaisimamia kama elimu, afya na teknolojia. Tayari SANA inafadhili wanafunzi 10 kutoka Saadani wanaosoma sekondari na mmoja anayesoma Shule ya Sekondari Matipwili,” anasema mratibu wa SANA, Ally Abdallah.

Anaongeza: “Tunatarajia kujenga zahanati katika Kijiji cha Gongo ambayo itakuwa na wodi ya wazazi ili kuwaokoa wanawake kutokana na vifo vinavyotokana na uzazi, kuanzisha ushirika katika Kijiji cha Maasai cha Msete, na tutajenga kituo vya kujipatia fedha katika Kijiji cha Mseni ambayo itamilikiwa na wananchi wenyewe.”

Lakini, mbali ya hayo, Angela kwa upande wake anasema wanawake wanapewa msukumo kwenye programu zao ambapo tayari wamefunzwa na kuwezeshwa kuanzisha miradi mbalimbali, hususan wa bustani ili kujipatia kipato.

“Iko mipango mingi inayohitaji uwezeshwaji. Tuna mradi wa matumizi ya gesi asilia (Bio gas), ambapo tayari Saadani Lodge na Shule ya Sekondari ya Azania, Dar es Salaam wanatumia…

…Tuna mpango wa kuhamasisha na kuelimisha kuhusu teknolojia ya umeme-jua, yote hii inahitaji uwezeshwaji, ingawa sisi kama watendaji tuko tayari. Yeyote mwenye nia thabiti ya kuokoa mazingira yetu tunaomba atuunge mkono kwa kutoa mchango wake ili kutuwezesha tutende kazi,” anaongeza Angela.

Lakini, kila kitu kinawezekana ikiwa Watanzania wataamua kuwaunga mkono SANA na taasisi zingine ambazo zimekuwa mstari wa mbele kuyatunza mazingira yasiharibiwe kwa kiasi kikubwa kwa kisingizio cha kutafuta mapato.

Idadi kubwa ya wananchi, hasa wale wa vijijini wakipata elimu ya kutunza mazingira na hasa kuwaelimisha njia mbadala ya kuacha kukata miti kwa ajili ya mkaa au kuni kwa kuwapa elimu kama inayotolewa na SANA.

Nishati mbadala ni ngao muhimu kwa kutunza miti na hatimaye mazingira yote kwa neema ya vizazi vya sasa na baadaye.

Elimu ya kutengeneza mkaa kwa taka za shamba ni mwokozi wa mazingira yetu, hivyo kila mmoja awajibike. Inawezekana


Ends

No comments:

JUST ANOTHER THOUGHT

JUST ANOTHER THOUGHT

A person asked God, “What surprises you most about mankind?”

And God answered,
“That they loose their Health to make money and they loose their money to restore their Health.

That by thinking anxiously about the future, they forget the present, such that they live neither for the present nor the future.

That they live as if they will never die and they die as if they had never lived.….”

BECAUSE I'M A MAN...

Because I’m a man, when one of our appliances stops working I will insist on taking it apart, despite evidence that this will just cost me twice as much once the repair person gets here and has to put it back together.

Because I’m a man, I don’t think we’re all that lost, and no, I don’t think we should stop and ask someone. Why would you listen to a complete stranger I mean, how the hell could he know where we’re going?

Because I’m a man, there is no need to ask me what I’m thinking about. The answer is always either sex or football, though I have to make up something else when you ask, so don’t.

Because I’m a man, I do not want to visit your mother, come visit us, or talk to her when she calls, or think about her any more than I have to. Whatever you got her for mother’s day is okay, I don’t need to see it. And don’t forget to pick up something for my mommy, too!

Because I’m a man, I am capable of announcing, “one more beer and I really have to go”, and mean it every single time I say it, even when it gets to the point that the one bar closes and my buddies and I have to go hunt down another. I will find it increasingly hilarious to have my pals call you to tell you I’ll be home soon, and no, I don’t understand why you threw all my clothes into the front yard. Like, what’s the connection?

Because I’m a man, you don’t have to ask me if I liked the movie. Chances are, if you’re crying at the end of it, I didn’t.

Because I’m a man, yes, I have to turn up the radio when Bruce Springsteen or The Doors comes on, and then, yes, I have to tell you every single time about how Bruce had his picture on the cover of Time and Newsweek the same day, or how Jim Morrison is buried in Paris and everyone visits his grave. Please do not behave as if you do not find this fascinating.

Because I’m a man, I think what you’re wearing is fine. I thought what you were wearing five minutes ago was fine, too. Either pair of shoes is fine. With the belt or without it looks fine. Your hair is fine. You look fine. Can we just go now?

Because I’m a man and this is, after all, the 90’s, I will share equally in the housework. You just do the laundry, the cooking, the gardening, the cleaning, and the dishes. I’ll do the rest.

A SIMPLE GUIDE TO LIFE

1. Follow your dream! Unless it’s the one where you’re at work in your underwear during a fire drill.

2. Always take time to stop and smell the roses and sooner or later, you’ll inhale a bee.

3. Do not walk behind me, for I may not lead. Do not walk ahead of me, for I may not follow. Do not walk beside me, either. Just leave me alone.

4. If you don’t like my driving, don’t call anyone. Just take another road. That’s why the highway department made so many of them.

5. If a motorist cuts you off, just turn the other cheek. Nothing gets the message across like a good mooning.

6. When I’m feeling down, I like to whistle. It makes the neighbor’s dog run to the end of his chain and gag himself.

7. It’s always darkest before dawn. So if you’re going to steal the neighbor’s newspaper, that’s the time to do it.

8. A handy telephone tip: Keep a small chalkboard near the phone. That way, when a salesman calls, you can hold the receiver up to it and run your fingernails across it until he hangs up.

9. Each day I try to enjoy something from each of the four groups: the bonbon group, that salty-snack group, the caffeine group and the “What ever-it-is-the-tinfoil-in-the-back-of-the-fridge”.

10. Into every life some rain must fall. Unusually when your car windows are down.

11. Just remember: You gotta break some eggs to make a real mess on the neighbor’s car!

12. When you find yourself getting irritated with someone, try to remember that all men are brothers and just give them a noogie.

13. This morning I woke up to the unmistakable scent of pigs in a blanket. That’s the price you pay for letting the relatives stay over.

14. It’s a small world. So you gotta use your elbows a lot.

15. Keep your nose to the grindstone and your shoulder to the wheel. It’s a lot cheaper than plastic surgery.

16. This land is your land. This land is my land. So stay in your land.

17. Love is like a roller coaster: When it’s good you don’t want to get off, and when it isn’t, you can’t wait to throw up.

DEDICATION TO YOUNG PEOPLE

Youth is a time of hope. Also of uncertainty. But for a person who is young and healthy, uncertainty just means a challenge. It is important to be positive. First of all about yourself. But also about your family and your people. As a unique person and each human being are unique, you have enormous potential. Because you have so much potential, people may sometimes feel negatively challenged by that potential and try to undermine it.

You have to fight for your right to make your place in society. To do that you have to use all the chances given you now to be a positive element in whatever situation you find yourself in, in future. So, it may be necessary to be a ‘rebel in reverse’ as it were. That takes real courage, to set your goal and stick to it. You choose your crowd. You exercise your right to choose.
Don’t lose your freedom for the sake of anyone. Real freedom, freedom to choose the right thing, the best for you.

Always bear a few things in mind while exercising your right to choose.

* Never take a decision when you are in a fit of anger or depression.
* Never take a decision when you are emotionally high.
* Why should fads or the decision of the group tie you down?
* What are you?
* What do you want tomorrow to be for you?

No matter how strong the group decision may be, you must think and make your decision. Many times it is necessary to consult before taking a decision. Go to someone whose life you admire, not necessarily the person you like most, but the person who is whole, who is one person, wherever she or he is and whatever she or he does.

* Remember that there is always tomorrow, and tomorrow is hope. Very few things are ‘written in stone’. Most of the mistakes we make can be rectified. They can be corrected. Problems have a solution, and each new day is a new start, a new chance, a New Hope. Indeed the youth are our hope you are our future.

Also remember that your parents love you unconditionally, you have their support and want the best in life for you ¨

COSTA VICTOR NAMPOKA

Mguu ulivyokatisha ndoto za kucheza soka Ulaya

DANIEL MBEGA
Dar es Salaam

NI majira ya saa 5.20 hivi asubuhi, niko hapa Ukonga-Banana nikiwania kupanda daladala la kwenda kwenye kitongoji cha Kitunda-Kibeberu, moja ya vitongoji vinavyokua kwa kasi hapa jijini Dar es Salaam.
Sijui ni umbali gani kutoka hapa, hivyo namuuliza dereva ambaye nimeketi naye pembeni yake. Ananiambia ni mwendo kama wa dakika 15 tu hivi. Nashusha pumzi kwa kujua kwamba kumbe si mbali sana kama nilivyofikiria.
Nawasili kwenye kitongoji cha Kibeberu, ambako ndiko magari yanakogeuzia, na bila kupoteza muda nampigia simu mwenyeji wangu kwamba tayari nimeshafika. Namhurumia huko aliko kama ataamua kuja kunipokea, lakini nafarijika anaponiambia kwamba nimuulize mtu yeyote hapo kituoni atanileta.
Watoto wawili wanajitolea kunipeleka nyumbani kwa mwenyeji wangu, ambaye namkuta akiwa kajilaza kwenye kochi akizungumza na rafiki zake wawili waliomtembelea. Anapenda kuketi vizuri, lakini hali haimruhusu.
“Poleni jamani kwa safari ndefu!” ndivyo anavyoanza kusema huyu mwenyeji wangu, ambaye si mwingine zaidi ya mlinzi mahiri wa timu ya soka ya Taifa, Taifa Stars, pamoja na klabu ya Simba, Costa Victor Nampoka ‘Nyumba’. Anajaribu kuuweka vyema mguu wake wa kulia ambao bado umefungwa bandeji gumu (POP) baada ya kuvunjia mazoezini takribani mwezi mmoja na nusu uliopita.
“Hakuna shaka, Dar es Salaam ni moja na hakuna sehemu unayoweza kusema ni mbali,” namjibu kumpa matumaini.
“Hapana! Pamoja na ukweli kwamba mkoa kazini, lakini naamini uamua kufunga safari mpaka kuja kuniona ni jambo kubwa sana. Mngeweza hata kuniuliza maendeleo yangu kwa njia ya simu. Sina budi kushukuru kwa kuja kunijulia hali,” anasema.
Mara anaingia dada mmoja mweupe hivi ambaye anaketi pamoja na Costa kwenye kochi moja. Costa mwenyewe anamtambulisha kwamba ndiye mkewe, Dina, ambaye wamebahatika kuzaa naye watoto wawili; Victor Costa mwenye miaka miwili na Rio Costa mwenye mwaka 1.5. Anatukaribisha.
Anapoondoka namwambia ni jambo la kawaida kuwatembelea wagonjwa, na katika suala lake yeye ni mmoja wa watu waliotoa mchango mkubwa katika timu ya taifa ya soka ambayo sasa iko katika nafasi nzuri ya kufuzu kwa fainali za Mataifa ya Afrika mwakani ikiwa tu itashinda mechi yake ya mwisho.
“Nashukuru kusikia hivyo, lakini sura zinazokuja hapa daima ni zile nilizozizowea, yaani marafiki zangu na wachezaji wenzangu wa klabu ya Simba, labda na viongozi wa Simba,” anasema kwa huzuni.
“Una maana kwamba viongozi wa timu ya taifa na hata TFF huwa hawakutembelei?” nauliza.
Anasema tangu alipoumia siku tatu kabla ya Taifa Stars kupambana na Zambia katika mechi ya kirafiki na kupelekwa Muhimbili na daktari wa timu Shecky Mngazija, hajatembelewa wala kujuliwa hali hata kwa simu na kiongozi yeyote yule wa chombo hicho cha juu cha soka nchini.
Anaongeza kwamba, ni wachezaji wenzake wa Simba ndio baadhi yao huwa wanawasiliana naye pamoja na viongozi na marafiki wa klabu ambao wameonekana kumjali vya kutosha kiasi cha kutuma gari kila siku katika mechi zote ambazo Simba ilicheza kwenye hatua ya Sita Bora ya Ligi ya Mpito hadi fainali.
“Kwa kweli viongozi wa klabu yangu wananijali sana na sina budi kuwashukuru,” anasema. Kama vile amekumbuka kitu, anasema anamshukuru pia mtu mmoja wa Benki ya NMB anayeitwa Kajura (Imani Kajura ambaye ni Meneja Masoko).
“Huyu jamaa baada ya kutoa zawadi za shilingi 500,000 kwa kila mchezaji kutokana na timu ya Taifa kushinda kule Burkina Faso, alinipigia simu kuniambia nilitakiwa kwenda kusaini fomu za akaunti. Nikamwambia sina hata pesa ya nauli na kwa jinsi ninavyoumwa nisingeweza kupanda daladala, lakini akaniambia nichukue teksi nay eye angelipa. Namshukuru sana,” anasema.
Hata hivyo, amewaasa wachezaji wengine; wa klabu na hata timu ya taifa, kwamba pindi watakapoumia na kushindwa kujuliwa hali na viongozi wao wasife moyo bali hiyo iwe changamoto kwao kufanya vizuri watakaporejea uwanjani.
“Binafsi sina kinyongo na yeyote. Naomba Mungu nipone nirejee uwanjani, ikibidi niliwakilishe taifa langu, kwa sababu natambua kwamba timu ya Taifa ni ya Watanzania wote wala si ya mtu mmoja. Naamini Watanzania milioni kadhaa wako pamoja na mimi na hata walipojua kwamba nimeumia walinitumia meseji za pole zaidi ya 3,000, hata sijui walikoipata namba yangu,” anasema.

Kuvunjika mguu
Costa anasema kwamba walikuwa kwenye mazoezi kama kawaida kwenye uwanja wa Karume, akauzuia mpira bila kumkwatua ama kukwatuliwa, kisha akaserereka.
“Ghafla nikasikia maumivu makali sana, ikabidi wajaribu kuniganga pale, lakini yalipozidi wakanikimbiza Muhimbili. Huko nikaambiwa kwamba nimevunjika mfupa mdogo wa mguu wa kulia. Sikuwa na jinsi, wakanifunga hogo (bandeji gumu – POP) na kusema kwamba nirudi baada ya wiki sita,” anasema kwa majonzi.
Anasema kwamba, baada ya kutolewa kwa bandeji hilo ndipo atakapojua kama atakuwa nje ya uwanja kwa muda gani, kwani mpaka sasa hajaanza hata kuukanyangia mguu huo.
Akasema kuvunjika mguu kumemnyima nafasi ya kuliwakilisha taifa, na zaidi kumechelewesha kutimia kwa ndoto zake kwani pengine hivi sasa angeweza kuwa Afrika Kusini kujaribu kucheza soka ya kulipwa akiwa njiani kwenda cheza Ulaya.
“Kuna wakala mmoja ambaye kwa muda mrefu sasa amekuwa akinufuatilia, yuko Afrika Kusini, na alikwenda Burkina Faso kunitazama, lakini mimi sikuwepo. Ilikuwa niende Afrika Kusini kufanya majaribio na naamini ningewea kufanikiwa,” anasema mchezaji huyo.
Anasema kwamba, alikuwa na matumaini ya kufuzu kwa sababu soka ya Afrika Kusini haina tofauti na ya huku, tena hakuwa mgeni baada ya kucheza kwa muda nchini humo miaka mitatu iliyopita.
“Wanachotuzidi kule ni promosheni, televisheni zinajitahidi sana kuonyesha mpira hata wa daraja la tatu, na hiyo inamsaidia mchezaji kutazama na kuona wapi alipokosea ili kujirekebisha, ama afanye nini kuongeza jitihada,” anasema.
Anaongeza kwamba alishindwa kuendelea kucheza huko kwa sababu klabu aliyokuwa akiichezea wakati ule ya Marlasburg (Tembas) iliyokuwa daraja la kwanza mwaka 2005 ikiwa chini ya kocha wa zamani wa Simba Trott Moloto, iliinunua klabu moja iliyokuwa ligi kuu. Ikabidi wachezaji wa timu hizo wachekechwe, na majungu ndipo yakaibuka ambapo Moloto, ambaye ndiye aliyemfanyia mpango wa kwenda huko, akamgeuka. Ikabidi afungashe virago kurejea.
Hata hivyo, anasema kwamba ndoto zake bado hazijafutika, kwani anaamini anaweza kucheza Ulaya bila matatizo yoyote, na zaidi anasema angependa siku moja avae ‘uzi’ wa Manchester United akicheza pembeni ya Rio Ferdnand ambaye uchezaji wake unamvutia kiasi cha kumwitia mwanawe mdogo jina hilo kutokana na kumhusudu.
Akizungumzia nafasi ya Taifa Stars kufuzu kwa fainali za Mataifa ya Afrika mwakani, Costa (25) ambaye ni mtoto wa nne katika familia ya watoto watano wa mzee Victor Nampoka – wawili wanawake na watatu wanaume, anasema kwamba nafasi ipo, lakini mechi ya mwisho dhidi ya Msumbiji ni ngumu sana.
“Ile mechi ni kama fainali na inabidi maandalizi ya nguvu yafanyike pengine kuliko mechi zote zilizotangulia. Msumbiji ni wazuri sana kuliko hata Burkina Faso, na ina nafasi ya kufuzu ikiwa itashinda na Senegal wakafungwa, hivyo Watanzania tusibweteke bali tujiandae vizuri,” anasema huku akisikitika kwamba anaweza kuikosa mechi hiyo pia ikiwa ataambiwa apumzike.
Akizungumzia kuhusu maendeleo ya soka, mlinzi huyo anasema kwamba hakuna kitakachoinua zaidi ya soka la vijana, na kuongeza kwamba mashindano ya Copa Coca Cola yawe chachu wa klabu na wadau mbalimbali kuanza kuibua vipaji.
“Kule Brazil tulikokwenda kuna taasisi ya soka ya watoto wadogo. Watoto wanatoka nchi mbalimbali kwenda kufundishwa mpira, na wazazi wao wanalipia wastani wa dola 1,500 kwa mwezi ili watoto wao wajue mpira. Tusione wenzetu wamepiga hatua tukadhani kwamba ni miujiza, wamewekeza.
“Watanzania wanapaswa kuunga mkono juhudi za maendeleo ya soka ya vijana, kuanzia kwa wazazi, ambao wanapaswa kuwapa ‘sapoti’ watoto wao ikiwa ni pamoja na kuwapatia vifaa vya michezo na nauli ya kwenda mazoezini,” anaongeza.
Costa aliyemaliza elimu ya msingi mwaka 1994 Kinondoni Hananasif, jijini Dar es Salaam na kuungana na maelfu ya watoto ambao hawakufanikiwa kuchaguliwa kujiunga na sekondari, amewashauri wachezaji kuachana na anasa na kwamba wawe na malengo kama kweli wanataka kupiga hatua katika mchezo huo.
“Sijafanikiwa sana, lakini niseme ukweli kwamba nimejiepusha na mambo mengi. Sivuti sigara wala bangi, halafu niliacha kitambo kunywa pombe, tena basi nilikuwa nikinywa bia mbili ama tatu tu, lakini sasa sitaki kabisa nahitaji kukazana kwenye mpira ambao pekee ndio mwokozi wangu katika maisha,” anamalizia.

Wasifu:
Jina: Costa Victor Nampoka
Kuzaliwa: Oktoba 11, 1982, Dar es Salaam.
Umri: 25

Klabu za awali:
Five Star Kinondoni, Mkunguni FC Ilala, Eleven FC Buguruni, Saddam FC na International FC za Kinondoni.
Taifa Jang’ombe – Zanzibar (1998 – 1999)
Forodha Zanzibar (2000 – 2001)
Mtibwa Sugar (2002)
Simba (2003 – 2004)
Marlsburg – Afrika Kusini (2005)
Simba (2006 – mpaka sasa).